Jesteśmy najlepsi
Aktualności
Aenean sagittis mattis purus ut hendrerit. Mauris felis magna, cursus in venenatis ac, vehicula eu massa. Quisque nunc velit, pulvinar nec iaculis id, scelerisque in diam. Sed ut turpis velit. Integer dictum urna iaculis vestibulum finibus. Etiam tempus dictum rhoncus. Nam vel semper eros. Ut molestie sit amet sapien vitae semper. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas.
Nigdy nie przegrałem żadnej sprawy.
Zadzwoń do mnie: (+48) 733 888 178
lub napisz: adamkloszewski@o2.pl
magister prawa Adam Kłoszewski
Dobro dziecka jest dobrem najwyższym - summum bonum, zawsze i bez wyjątku.
Alienacja rodzicielska (ang. parental alienation, PA) jest to zespół świadomego lub nieświadomego postępowania głównego opiekuna dziecka lub innych osób i instytucji w sytuacji rozpadu rodziny lub jej nieprawidłowego funkcjonowania, mającego doprowadzić do wykluczenia z jego życia drugiego rodzica, powstawania zaburzeń w relacji pomiędzy dzieckiem, a co najmniej jednym z rodziców. Alienator manipuluje strachem i lękami dziecka, stosuje szantaż emocjonalny, utrudnia kontakty z drugim rodzicem i podejmuje szereg innych negatywnych działań. Indukowane są w dziecku negatywne emocje, postawy i przekonania wobec drugiego rodzica.
Alienacja rodzicielska nie jest zdefiniowana w polskim prawie. W sądowej praktyce w dalszym ciągu zbyt często mówi się „konflikcie rodzicielskim” lub „konflikcie w rodzinie”, sugerując, że za ten stan rzeczy odpowiedzialni są w równym stopniu oboje rodzice. Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej najlepszym rozwiązaniem forsowanym również w polskim ustawodawstwie jest mediacja lub terapia rodzinna, bądź rodzicielska. Postulat ten często pozostaje tylko utopią. Skutek jest taki, że problem niejednokrotnie trwa latami a ofiarami takiej sytuacji są przede wszystkim dzieci i ich zdrowie psychiczne.
Amerykański psychiatra sądowy dr Richard Gardner zdefiniował zespół alienacji rodzicielskiej (także: syndrom oddzielenia od opiekuna, inaczej PAS, ang. Parental alienation syndrome lub syndrom Gardnera), nad którym później prowadzono dalsze badania. Jedną z placówek, w której były kontynuowane do 2009 roku badania nad problematyką PAS był Instytut Ekspertyz Sądowych im. prof. dr Jana Sehna, podległy polskiemu Ministerstwu Sprawiedliwości. Podczas badań prowadzonych w IES zarekomendowano jego użyteczność między innymi w „ustalaniu źródeł zaburzeń, ocenie nasilenia objawów i przewidywania konsekwencji dla dalszego rozwoju dziecka”. W kwietniu 2008 roku Departament Sądów Powszechnych polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości rozesłał do prezesów sądów apelacyjnych, z prośbą o rozesłanie jednostkom podległym, pismo w którym min. wskazał, że akceptowane jest powoływanie się przez biegłych na objawy i zależności wynikające z relacji pomiędzy głównym opiekunem a dzieckiem, opisane jako PAS.
PAS w pierwotnej wersji określał różne zaburzenia występujące u dziecka, które w trakcie rozwodu rodziców jest czynnie angażowane w potępianie i krytykowanie jednego z rodziców (zazwyczaj tego, który nie mieszka w domu). Krytyka ta jest najczęściej nieuzasadniona, zarzuty są albo nieprawdziwe, albo znacznie wyolbrzymione. W drastycznych przypadkach miłość, szacunek, przywiązanie do oczernianego ojca czy matki ulegają bezpowrotnie zniszczeniu. Zostają zastąpione przez wrogość, niechęć, pogardę. Stosowane wobec dziecka metody (pranie mózgu: manipulacja, szantaż emocjonalny, indoktrynacja) powodują daleko idące konsekwencje dla psychiki. Celem tych działań jest zaburzenie relacji dziecka z drugim rodzicem. Dziecko ma poczucie wyobcowania, negatywną samoocenę, problemy z tożsamością i autonomią, a w życiu dorosłym – trudności z nawiązaniem bliskich relacji, depresje, stany lękowe, fobie, łatwo się uzależnia.
PAS występuje w formie łagodnej, umiarkowanej i ostrej. Obecnie w definicji amerykańskiego specjalisty z zakresu psychologii sądowej Marca J. Ackermana PAS określa się jako zjawisko „podobne do zaburzenia prezentowane przez dziecko, które pod wpływem manipulacji ze strony jednego z opiekunów, zwykle pełniącego pierwszoplanową rolę w wychowaniu dziecka, przesadnie krytykuje i dewaluuje drugiego opiekuna, nie przejawiając przy tym poczucia winy i wstydu, a niezbędnym warunkiem stwierdzenia zaburzenia jest przekonanie dziecka, że wyraża własną opinię”. Objawy są następujące:
Brak legalnej definicji zjawiska alienacji rodzicielskiej , nieznajomości zagadnienia i jego negatywnych konsekwencji dla rozwoju dziecka nie oznacza, że rodzice alienowani od dziecka nie mają skutecznych instrumentów do walki z alienatorem. W pierwszej kolejności alienowany od dziecka rodzic musi uregulować kontakty z dzieckiem. Jeżeli rodzice nie są w stanie porozumieć się w tej sprawie nie pozostaje im nic innego jak zwrócić się do sądu rodzinnego z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Składając wniosek do sądu rodzinnego warto zadbać o zabezpieczenie kontaktów na czas toczącego się postępowania. Sądowe uregulowanie kontaktów nie oznacza zażegnania problemu. Alienator nadal robi co może, aby kontynuować swoje zachowanie szkodliwe dla dziecka. Rozwiązaniem jest tzw. egzekucja kontaktów, czyli sądowne dochodzenie realizacji orzeczenia sądu dotyczącego kontaktów rodzica z dzieckiem. Niestety procedura jest długa i także nie daje gwarancji, że rodzic, który utrudnia kontakty, zacznie respektować orzeczenie. Dlatego W pierwszym etapie należy wystąpić do sądu o zagrożenie alienatorowi karą finansową za każdy przypadek naruszenia orzeczenia sądu. W drugim etapie sąd wymierza karę. Jej wysokość uzależniona jest od ilości naruszeń (stosuje się tu prosty wzór: kwota wskazana przez sąd w pierwszym etapie przemnożona przez ilość incydentów).
Kara finansowa – co do zasady – mobilizuje rodzica, który utrudnia kontakty. Jednakże bywa, że alienator unika zapłaty zasądzonej przez sąd kary finansowej. Wówczas – jak w każdej sprawie o zapłatę – należy skierować sprawę do komornika. W tym celu trzeba zadbać o nadanie postanowieniu tzw. klauzuli wykonalności a następnie skierować do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Zdarzają się też takie sytuacje, w których rodzic utrudniający kontakty „liczy się” z wydatkiem w postaci kary finansowej i w dalszym ciągu łamie orzeczenie sądu. Jednakże z treści art. 111 § 1 KRO wynika, jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. A uporczywe utrudnianie drugiemu rodzicowi kontaktów z dzieckiem oraz buntowanie dziecka przeciwko rodzicowi niewątpliwie stanowi nadużycie władzy rodzicielskiej. Władza rodzicielska może zostać ograniczona np. poprzez dozór kuratora bądź poprzez obowiązek podjęcia terapii, mającej na celu uświadomienie rodzicowi, który utrudnia kontakty, że dzieje się to z ogromną krzywdą dla dziecka.
Gdy zauważysz u dziecka objawy PAS, a lekarz psychiatra je potwierdzi, poproś go o wystawienie adekwatnego zaświadczenia dotyczącego Waszej wspólnej wizyty oraz potwierdzające stan zdrowia dziecka, a także oczywiście wykup przepisane leki dla dziecka, na co należy również wziąć rachunek dla celów dowodowych. Zastosuj się również do zaleceń dr Richarda Warshaka (“Divorce Poison”):
Wiedz, że alienacja rodzicielska jest formą przemocy psychicznej, tj. przestępstwa stypizowanego w art. 207 § 1 Kodeksu karnego, który stanowi, iż Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Stopień uszczerbku doznanego przez dziecko decyduje o kwalifikacji prawnej zachowania sprawcy, a tym samym wysokość grożącej kary. Ciężki uszczerbek na zdrowiu opisano w art. 156 § 1 k.k. Zgodnie ze wskazanym przepisem jest m. in. spowodowanie trwałej choroby psychicznej. Zgodnie z art. 157 § 1 k.k. Kto powoduje (…) rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.